تقویم: معجزه شق القمر از سوي پيامبر

در شب چهاردهم ذی الحجه كه قرص ماه كامل بود، تعدادي از مشركان مكه و يا به روايتي چهارده تن از اصحاب عقبه افرادي از اهالي يثرب در عقبه مني در مكه معظمه با پيامبر خدا صلی الله علیه و آله پيمان بسته و به طوري پنهاني با او بيعت كرده بودند. از آن حضرت، درخواست معجزه كردند و به وي گفتند: هر پيامبري داراي معجزه است، معجزه شما در اين شب چه مي‌تواند باشد؟

پيامبر صلی الله علیه و آله فرمود: شما از من چه معجزه‌اي مي‌خواهيد؟ آنان گفتند: اگر خدا با تو است و تو در نزد او قدر و منزلتي داري، از او بخواه كه قرص قمر ماه را دو قطعه كند و آن دو را از هم جدا نمايد.

پيامبر صلی الله علیه و آله درباره پيشنهاد آنان مي‌انديشيد كه جبرئيل امين بر او نازل شد و عرض كرد: اي محمد! خداي سبحان به تو سلام مي‌رساند و مي‌فرمايد: هر چيزي در اين عالم را به فرمان تو درآوردم، هر چه از من بخواهي اجابت كنم. آن گاه، آن حضرت سرش را به سوي آسمان بلند كرد و به ماه دستور داد كه به دو نيم شود. در همان حال، ماه به دو نيمه شد و معجزه الهي به وقوع پيوست.

پيامبر صلی الله علیه و آله و پيروان او به سجده رفته و خداي قادر و سبحان را شكر نمودند. آن گاه، به آن حضرت گفتند: آيا امكان دارد كه دو نيمه ماه به هم بپيوندد و همانند سابق شود؟ پيامبر صلی الله علیه و آله اشاره‌اي به ماه كرد و دستور داد كه به هم بپيوندند. مشركان مكه و يا اصحاب عقبه بار ديگر از آن حضرت درخواست كردند كه وي معجزه كرده و بالاي ماه را بشكافد.

آن حضرت براي اتمام حجت بر آنان، بار ديگر اشاره به ماه كرد و فرمان داد كه در بالايش شكافي پديد آيد. در همان لحظه انشقاقي پديد آمد و بالاي ماه شكافته شد و معجزه "شق‌القمر" به وقوع پيوست. پيامبر صلی الله علیه و آله و پيروانش سجده شكر كرده و خداي سبحان را كه چنين معجزه‌اي به پيامبرش عنايت كرد، سپاس گفتند. آن گاه پيامبر صلی الله علیه و آله به ماه اشاره كرد كه به حال سابقش برگردد.

مشركان و كافران كه با چشم خود شاهد اين معجزه الهي بودند، به عهدشان وفا نكرده و براي ايمان آوردن به پيامبر صلی الله علیه و آله بهانه آوردند و گفتند: ما منتظر بازگشت مسافرانمان از شام و يمن مي‌مانيم، اگر آنان نيز اين معجزه را ديده باشند به تو ايمان مي‌آوريم و در غير اين صورت معلوم مي‌شود كه بر ما سحر و جادو كردي و دشمني ما نسبت به تو افزون مي‌گردد.

به هر روي، مشركان با اين بهانه از زير بار عهد و پيمانشان شانه خالي كرده و به آن حضرت ايمان نياوردند و گفتند كه كار محمد صلی الله علیه و آله، سحر و جادو بود. با اين كه برخي از علماي اسلامي در اصل معجزه شق‌القمر تشكيك كرده‌اند ولي اكثر قريب به اتفاق علما، مفسران و مورخان اسلامي آن را تأیيد كرده و شأن نزول سوره قمر (54) قرآن مجيد را در همين رابطه مي‌دانند.

زمان وقوع معجزه

اين جريان به طورى كه در بعضى از روايات آمده در اوائل شب چهاردهم ذى الحجة سال ششم بعثت يعنى پنج سال قبل از هجرت اتفاق افتاده.

پانویس

منابع

موسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام

المیزان فی تفسیر القرآن، علامه طباطبائی ره، ترجمه موسوی همدانی

منابع بیشتر:

وقایع الایام شیخ عباس قمی، 14 ذی‌الحجه.